پزشک از آندوسکوپ برای بستن رگهای مری با باند الاستیک استفاده می کند

واریس مری (به انگلیسی: Esophageal varices)، واریس عروق مری در قسمت انتهایی است که اغلب به دنبال سیروز پیشرفته کبدی و افزایش فشار ورید باب روی می‌دهد.

واریس مری رگ های واریسی متورم در پایین مری که در اثر آسیب کبدی ایجاد می شود که با پارگی سبب خونریزی و به دلیل فشار بیش از حد خونریزی، این وضعیت یک اورژانس پزشکی است.

باید بی درنگ با آن برخورد شود ورید باب وظیفه ی انتقال خون از اندام های متعدد از جمله دستگاه گوارش ( معده، روده های کوچک و بزرگ ) و طحال به سمت کبد را به عهده دارد. هنگامی که فشار ورید باب افزایش می یابد فشار خون سبب متورم  و گشاد شدن رگ ها در مری می شود و خونریزی اتفاق می افتد زیرا رگ های مری دیواره نازکی دارند که قادر به تحمل فشار زیاد نیستند.

واریس مری رگ های واریسی متورم در پایین مری که در اثر آسیب کبدی ایجاد می شود

علائم و نشانه های خونریزی واریس مری

ο هماتمز ( خون در استفراغ )
ο درد شکم
ο سبکی سر
ο ملنا ( مدفوع سیاه رنگ )
ο مدفوع خونی ( تنها در موارد شدید )
ο شوک ( تنها در موارد شدید ) به علت از دست دادن خون

اگر هر یک از این علائم را دارید با مرکز اورژانس تماس بگیرید.

علل واریس مری

• سیروز کبدی (زخمی شدن شدید کبد)

تعدادی از بیماری های کبدی می توانند باعث سیروز شوند مثل بیماری هپاتیت، بیماری کبد الکلی، کبد چرب و سیروز صفراوی اولیه. ۴۰ درصد مبتلایان به سیروز، دچار واریس مری می شوند.

• لخته شدن خون (ترومبوز)

لخته شدن خون در سیاهرگ باب یا سیاهرگ طحالی که به ورید باب می ریزد، باعث واریس مری می شود.

• بیماری انگلی

شیستوزومیاز یک عفونت انگلی است. انگل این بیماری به کبد، ریه ها، روده ها و مثانه آسیب می زند.

• سندرم بود کیاری (Budd-Chiari syndrome)

این بیماری نادر باعث لخته شدن خون می شود که می تواند سیاهرگ هایی را که خون را خارج از کبد حمل می کنند، مسدود کند.

هدف اصلی از درمان واریس مری جلوگیری از پارگی و کنترل فشار خون بالای پورت است

عوامل خطر واریس مری
اگرچه بسیاری از افراد مبتلا به بیماری شدید کبدی، دچار واریس مری می شوند، ولی خیلی از آن ها دچار خونریزی نمی شوند.

واریس مری در شرایط زیر باعث خونریزی می شود:

· فشار خون بالا در سیاهرگ باب

· واریس مری شدید و گسترده

· نقاط قرمز رنگ روی واریس مری: مشاهده لکه ها یا خطوط قرمز در محل واریس توسط آندوسکوپی

· سیروز کبدی یا نارسایی کبد

· مصرف الکل به خصوص اگر بیماری شما با مصرف الکل مرتبط  باشد.

راه های تشخیص واریس مری

– آندوسکوپی مری برای مشاهده سیاهرگ های متسع مری و تعیین اندازه آن ها و بررسی نقاط قرمز رنگ روی آن ها.

– سی تی اسکن و ام آر آی برای بررسی کبد و جریان خون در سیاهرگ باب.

– آندوسکوپی با کپسول: افرادی که نمی توانند آندوسکوپی معمولی را انجام دهند، یک کپسول حاوی دوربینی کوچک را قورت می دهند. دوربین این کپسول حین عبور از مری، تصاویری از آن می گیرد. البته برای تأیید این روش، آزمایشات بیشتری باید انجام شود.

 خطرناک ترین عارضه واریس مری، خونریزی آن است

درمان خونریزی واریس مری

هدف اصلی از درمان واریس مری جلوگیری از پارگی و کنترل فشار خون بالای پورت است. کنترل فشار خون پورتال معمولا اولین گام برای کاهش خطر ابتلا به خونریزی است این امر ممکن است از طریق استفاده از درمان با داروهای زیر به دست انجام شود.

۱٫ مسدود کننده های بتا: پزشک ممکن است داروهای مسدود کننده بتا مانند پروپرانولول را برای پایین آوردن فشار خون تجویز کند.

۲٫ اسکلروتراپی تشخیصی: با کمک آندوسکوپی پزشک شما دارو را به واریس شما تزریق کرده و به کمک لوله بلند قابل انعطاف آندوسکوپ با نور و دوربین متصل به آن داخل حفره های بدن و یا ارگان را نگاه است.

۳٫ آندوسکوپی برای بستن واریس: پزشک از آندوسکوپ برای بستن رگهای مری با باند الاستیک استفاده می کند.

۴٫ اگر خونریزی شروع شده باشد: آندوسکوپی بستن واریس و یا اسکلروتراپی آندوسکوپی درمان های پیشگیرانه هستند اما پزشک ممکن است از آنها در صورتی که خونریزی آغاز شده استفاده کند.

۵٫ داروی ( Sandostatin) ممکن است از طریق مهار جریان خون در اندامهایی که به آن تخلیه می شوند سبب کاهش فشار در ورید باب شود.

۶٫ یکی دیگر از گزینه درمان بالقوه شنت ترانس ژوگولار پورتوسیستم  داخل کبدی ( TIPS ) است. برای این درمان، یک لوله کوچک برای اتصال ورید پورتال به ورید کبدی استفاده می شود و رگی است که خون را از کبد به سمت قلب حمل می کند.

عوارض واریس مری

♦ خطرناک ترین عارضه واریس مری، خونریزی آن است.

♦ اگر یک بار دچار خونریزی شوید، خطر خونریزی های بعدی در شما زیاد است.

♦ در برخی موارد، خونریزی زیاد باعث شوک و حتی مرگ می شود.

یکی از راههای پیشگیری از واریس های مری توقف نوشیدن الکل است

پیشگیری از واریس های مری

در نظر گرفتن اقدامات پیشگیرانه زیر برای کاهش خطر ابتلا به واریس های مری است.

* حفظ یک رژیم غذایی سالم است.

* نوشیدن الکل متوقف کنید.

* وزن سالم حفظ کنید.

* کاهش عوامل خطر ابتلا به هپاتیت و رعایت مواردی مانند ( اعمال جنسی ایمن، عدم اشتراک سوزن یا محصولات بهداشتی شخصی مثل ریش تراش، اجتناب از تماس جنسی با فرد آلوده، اجتناب از تماس با خون یا فرآورده های خونی) در پیشگیری از واریس مری مهم است.