لایحه بودجه ای که برای سال ۹۸ دولت به مجلس تقدیم نموده است با سال های گذشته تفاوت های بسیاری دارد و با اینکه وقت بیشتری را برای آن صرف کرده و با تاخیر دو هفته ای آن را به مجلس تقدیم نموده اما باز هم کاستی های بسیاری را میتوان در آن مشاهده کرد.

به عقیده بسیاری ،درامدهای دولت واقعی نیست و به درستی مساحبه نشده .بعنوان مثال در درامدهای نفتی دولت مشکلات بسیاری وجود دارد که از رقم واقعی بسیار کمتر به نظر میرسد و اگر بودجه اصلاح نشود، امکان تورم چند برابری در سال ۹۸ نیز وجود خواهد داشت و حتی مرکز پژوهش های مجلس نیز در گزارشی به این موضوع پرداخته و میزان وابستگی بودجه به نفت و همچنین امکان محقق نشدن انتظارات دولت از بودجه را بررسی کرده است.

مطابق این گزارش، وابستگی لایحه بودجه سال آینده به نفت، حدود ۳۵ درصد شده که نسبت به سال گذشته ۲ درصد نیز افزایش پیدا کرده است.

لایحه بودجه سال آینده، درآمدهای حاصل از فروش نفت را ۱۴۲ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته‌ و با اینکه میزان فروش نفت به دلیل تحریم های شدید نفتی به بیش از یک دوم کاهش یافته، بودجه از لحاظ ریالی، ۳۲ درصد بیشتر از سال جاری است.

همچنین در لایحه بودجه دقیقاً میزان صادرات نفت، نرخ ارز و قیمت نفت مشخص نشده و راه را برای جبران کسری بودجه ناشی از افت صادرات نفت با افزایش نرخ ارز باز گذاشته‌ است.

در این گزارش آمده است: «بر اساس محاسبه ما، در لایحه بودجه ۹۸ قیمت هر بشکه نفت و میعانات گازی ۵۴ دلار و متوسط نرخ برابری دلار حدود ۶۰۰۰ تومان (برای کالاهای اساسی حدود ۴۲۰۰ تومان و برای سایر کالاها ۸۰۰۰ تومان) است».

این گزارش می‌افزاید، میزان صادرات نفت حدود یک میلیون و ۶۳۵ هزار بشکه فرض شده که ۱٫۵ میلیون بشکه آن مربوط به صادرات نفت و میعانات گازی و ۱۳۵ هزار بشکه آن مربوط به تحویل میعانات گازی به پتروشیمی‌هاست.

این در حالی است که آزانس بین المللی و بنگاه های جهانی میزان صادرات نفتی ایران در سال آینده را کمتر از یک میلیون بشکه میدانند و این در حالی است که این رقم در سال گذشته ۲٫۵ میلیون بشکه بود.

بنابراین، با محاسبه مجلس و بر اساس پیش‌بینی دولت، میزان کل درآمدهای نفت، گاز و میعانات گازی در سال آینده حدود ۳۵٫۵ میلیارد دلار خواهد بود که حدود ۶۵٫۵ درصد از این مبلغ درآمدهای بودجه دولت است؛ به عبارتی، دولت انتظار دارد که درآمد بودجه از محل صادرات نفت، گاز و میعانات گازی در سال آینده ۲۳ میلیارد و ۷۵۰ میلیون دلار (۱۴۲ هزار میلیارد تومان) و سهم صندوق توسعه ملی ۲۰ درصد، برابر ۶ میلیارد و ۵۹۰ میلیون دلار، و سهم شرکت‌های ملی نفت و گاز (۱۴٫۵ درصد) نیز حدود ۵ میلیارد و ۱۶۰ میلیون دلار باشد.

از سوی دیگر، جزئیات آمارهای بانک مرکزی ایران دربارهٔ تحقق درآمدهای هفت‌ماهه بودجه سال جاری نشان می‌دهد که دولت در هفت ماه سال ۹۷ به جای ۸۴ هزار میلیارد تومان درآمدهای مالیاتی مصوب بودجه، تنها ۶۰ هزار میلیارد تومان درآمد داشته‌ است. سایر درآمدهای دولت در حوزه عملیاتی نیز تنها ۱۵ هزار میلیارد تومان شده‌ است، در حالی که قرار بود نزدیک ۴۴ هزار میلیارد تومان باشد.

اما در کل، بودجه هفت ماه سال جاری با ۳۹ هزار میلیارد تومان کسری منابع مواجه شده‌ که تا بحال این میزان از کسری بودجه بی سابقه بوده است.

مرکز پژوهش‌ها دربارهٔ صادرات نفت و میعانات گازی نیز می‌گوید: «اگر تصور کنیم که صادرات نفت ایران به احتمال زیاد ۱ تا ۱٫۲ میلیون بشکه شود (دو سوم پیش‌بینی بودجه) و آن هم همه این رقم محقق یا به‌طور مناسبی تهاتر شود و تخفیفی هم در کار نباشد، باید تمام محاسبات بودجه نادیده گرفته و محاسبات دیگری انجام شود، تازه با این فرض که قیمت نفت در همان حدود ۵۴ دلار بماند».

این گزارش می‌گوید، هر دلار کاهش قیمت نفت در سال آینده، سبب کاهش بیش از ۲٫۴ هزار میلیارد تومانی منابع بودجه خواهد بود. قیمت کنونی نفت شاخص برنت که معمولاً ۲ تا ۳ دلار بالاتر از متوسط قیمت انواع نفت ایران است، حدود ۵۳ دلار و ۲۱ سنت است.

اما متاسفانه این مرکز تنها مرکزی نیست که نگران بودجه سال آینده است و برخی از نمایندگان مجلس نیز نگران اوضاع اقتصادی مردم در سال آینده هستند.، به طوری که سه شنبه گذشته، فردین فرمند در نشست علنی مجلس درخواست تشکیل نشست غیرعلنی برای بررسی بودجه سال ۹۸ را مطرح کرد و به دلیل مخالفت نایب رئیس مجلس با این درخواست به گریه افتاد و در مقابل جایگاه هیأت رئیسه تحصن کرد.

فردین فرمند نماینده میانه در مجلس شورای اسلامی گفت: من دکترای برنامه ریزی از دانشگاه های آمریکا دارم و می دانم این بودجه چه بر سر این ملت خواهد آورد. با این بودجه ها نمی توان کشور را اداره کرد.

فردین فرمند در ادامه گفته بود که من در مراسم ختم پدرم گریه نکردم اما با این بودجه بر وضعیت معیشتی مردم گریه میکنم: ما دیگر نمی توانیم بودجه را برگردانیم و امروز بودجه به مجلس آمده است و می ترسم که اگر جلسه غیرعلنی برای بررسی بودجه سال آینده برگزار نشود، دلار به بالای ۲۰ هزار تومان هم برسد.

وی ادامه داد: آمریکا زمان زیادی است که علیه ما در حال جنگ است و بنده ۱۶ کریسمس را در آمریکا بوده ام اما ترامپ این روزها برای تعطیلات به همراه همسرش به اروپا و عراق رفته است تا بگوید من برای سربازان ارزش قائلم.